🏳️🌈 Dag 14 – Wat betekenen woorden als ‘woke’, ‘genderideologie’ en ‘cis’?
Deze woorden kom je steeds vaker tegen in nieuwsberichten, op sociale media of zelfs in lesmaterialen. Niet zelden als scheldwoord of ‘alarmbel’:
“Het onderwijs is te woke geworden.”
“Ze willen genderideologie aan jongeren opdringen.”
“Waarom zou je iemand cisgender noemen?”
📚 Maar wat betekenen die woorden eigenlijk?
Woke begon als een positieve term in de Afro-Amerikaanse gemeenschap: wakker zijn voor onrecht en racisme. Tegenwoordig wordt het vaak gebruikt om mensen belachelijk te maken die zich uitspreken tegen ongelijkheid.
Genderideologie is géén echte ideologie. Het is een term die vooral door tegenstanders van genderdiversiteit wordt gebruikt om alles wat met LHBTIQ+ te maken heeft als gevaarlijk of extreem neer te zetten.
Cisgender is gewoon een beschrijvende term. Het betekent dat je je identificeert met het geslacht dat je bij geboorte is toegewezen. Net als ‘transgender’ een beschrijving is. Niet meer, niet minder.
🧠 Waarom het ertoe doet in het onderwijs
Taal heeft invloed op hoe we denken. Als we woorden klakkeloos overnemen zonder ze te begrijpen, dragen we soms, onbewust, bij aan het stigmatiseren van studenten, collega’s of onderwerpen.
En dat raakt direct aan onze opdracht: onderwijs geven in een samenleving die complex, divers en voortdurend in beweging is.
De stigmatisering en de bestaande norm hebben invloed op je identiteitsontwikkeling. Tijdens mijn sociale transitie noemde ik mezelf uitgesproken non-binair. Achteraf besef ik dat dit vooral kwam doordat ik me niet kon identificeren met het beeld dat ik had van hoe een man “moest” zijn.
Ik wilde alles mogen zijn wat ik was, en méér, zonder de druk van de heersende norm. Ik wilde niet gezien worden als een van die mannen die ik associeerde met toxiciteit, gevaar en machtsmisbruik.
Maar doordat ik steeds meer liefdevolle, zachte, krachtige en menselijke mannen leerde kennen, ontdekte ik dat ik zelf vorm mag geven aan hoe mijn mannelijkheid eruitziet.
Die norm voelde ik minder toen ik nog als vrouw leefde. Op dat spectrum bewoog ik vrijer; alle vrouwen waren in mijn ogen vrouw. Zo werkte dat nog niet voor mannen.
👉 Wat kun jij doen?
🔹 Wees kritisch op hoe deze woorden worden gebruikt in het nieuws of lesmateriaal
🔹 Leg uit wat termen als ‘cisgender’ of ‘non-binair’ betekenen als ze langskomen
🔹 Creëer ruimte voor vragen, verwarring of discussie, zonder oordeel
🔹 Laat zien dat taal een middel is om te begrijpen, niet om af te wijzen
🎯 Woorden vormen de wereld waarin we leren, leven en lesgeven.
Draag jij bij aan een wereld die helder, eerlijk en inclusief is?
Deze nieuwsbrief wordt mede mogelijk gemaakt door
www.buitengewoon-inclusief.nl